مدلسازی اطلاعات ساختمان یا بیم چیست؟

مدلسازی اطلاعات ساختمان یا بیم (Bim) روندی برای مدیریت اطلاعات مربوط به یک پروژه ساختمانی در زمان حیات آن است. بیم هماهنگ‌کننده مراحل انجام یک ساختمان و همچنین افراد دخیل در پروژه و سایر اطلاعات ساختمان به حساب می‌آید. این فرآیند در نهایت سبب صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌ها می‌گردد. قبل از اینکه BIM در صنعت ساخت وساز محبوب گردد، همه‌ی موارد گفته شده بصورت دستی انجام می‌شد. بیم به عنوان اولین نرم افزار مدل‌سازی اطلاعات ساختمان معرفی شده بود. این مقاله به سوال “بیم چیست” پاسخ کامل داده‌است.

بیم چیست؟

اگر در زمینه ساخت‌وساز فعال هستید، قطعا با عبارت بیم برخورد کرده‌اید. حال این سوال پیش می‌آید که بیم چیست؟ BIM مخفف مدل‌سازی اطلاعات ساختمان یا مدل اطلاعات ساختمان است. BIM به عوض مجموعه‌های جداگانه از نقشه‌ها یک روند طراحی یکپارچه از مراحل ساخت را ایجاد می‌کند. این سیستم یکپارچه و هماهنگ مزایای فوق‌العاده‌ای در صرفه‌جویی هزینه‌ها و زمان دارد.

مدل‌سازی اطلاعات ساختمان یا بیم (BIM)، یک فرایند مبتنی بر مدل‌سازی هوشمند و دیجیتال بصورت سه‌بعدی است که به مهندسان معماری و متخصصان ساخت‌وساز امکانی می‌دهد تا بتوانند پروژه‌های ساختمانی را با بازدهی بیشتر طراحی، اجرا و مدیریت نمایند. BIM امکان ایجاد یک سیستم یکپارچه را برای مهندسان فراهم می‌کند.

بیم یک تکنولوژی نوپا و جدید در دنیای مهندسی است که در صنعت ساختمان به شدت محبوب و کاربردی به حساب می‌آید. کار با بیم، یک مدل مشترک میان همه‌ی مهندسان معماری، سازه، تاسیسات برق و مکانیک و تمامی دست‌اندرکاران پروژه است،  که باعث رفع ناهماهنگی‌ها بین اعضا و یا مراحل ساخت پروژه می‌گردد. مدل‌سازی با بیم قبل از اجرا، یک دید کلی از پروژه را به افراد دخیل در پروژه عرضه می‌کند تا اگر تغییری لازم بود قبل از اجرا اعمال گردد.

کاربرد اسناد BIM در معماری مانند BEP و EIR را در این مقاله مطالعه کنید.

نرم افزارهای بیم در معماری

استفاده از نرم افزارهای BIM (بیم) کیفیت ساخت، روند اجرا، مدیریت و… را در حوزه معماری بهبود می‌بخشد. نرم افزارهای بیم اطلاعات مهم کل فرآیند ساخت و اجرا را با تمام جزییات در یک پایگاه داده ذخیره می‌کنند. به سبب هماهنگی مناسب، در زمان و هزینه‌ها صرفه‌جویی می‌شود و همچنین خطاها حین اجرا کاهش می‌یابند. نرم افزار رویت و تکلا محبوب‌ترین و معروف‌ترین نرم افزارها در میان نرم افزارهای حوزه بیم هستند. چند نمونه دیگر از این نرم افزارها در ادامه معرفی شده‌است:

Tekla Structure, Revit, Magi Cad, Bently, Archi Cad, Vico, Navis Work, Digital Project

مزایای مدلسازی اطلاعات ساختمان

در هنگام استفاده از BIM مزایای بسیاری برای تیم اجرای ساختمان، طراح و کارفرماها وجود دارد. با استفاده از مدل‌سازی بیم، مهندسان می‌توانند با فرآیند اجرا یک ساختمان در زمان‌های متفاوت آشنا شوند. مدل‌سازی با بیم در رایانه بسیار راحت تر از ترسیم و تحلیل روی کاغذ است. هدف از مدل‌سازی بیم افزایش هماهنگی در مراحل طراحی و اجرای یک پروژه ساختمانی است که سبب راحتی در ساخت‌وسازها می‌شود.

معماران با بکارگیری BIM از مزایای این تکنولوژی در جهت برنامه‌ریزی، مدیریت، کنترل هزینه‌ها، و تجزیه و تحلیل  استفاده می‌کنند. در واقع بیم این امکان را می‌دهد که قبل از ساخت بتوان روند طراحی، اجرا و سایر اطلاعات مربوطه را به شکل مجازی دید. همچنین تمام اعضای یک پروژه به همه‌ی اطلاعات بیم دسترسی خواهند داشت که در نهایت این تبادل داده‌ها موجب افزایش بازدهی در اجرا می‌شود.

بیم یا مدل‌سازی اطلاعات ساختمان  در جهت بهبود هماهنگی و ارتباط بین طرفین پروژه و به صورت کلی افزایش کیفیت نهایی، کمک شایانی به مهندسان ساختمان کرده‌است. فرایند BIM علاوه بر توجه به نیازهای مشتری در هر مرحله، اطلاعات مورد نیاز کارفرما را نیز در نظر می‌گیرد. این کار باعث افزایش رضایت مشتری می‌شود. همچنین با بیم می‌توان به بررسی و تحلیل مبحث انرژی پروژه‌ها پرداخت.

مدل‌سازی اطلاعات ساختمان منجر به همکاری مهندسان و هماهنگی در پروژه‌ها به صورت همزمان می‌شود که  به ایجاد یک سیستم یکپارچه کمک می‌کند. نقشه‌ها با دقت بالا طراحی و ترسیم می‌شوند و خطاها و ناهماهنگی‌ها با ترسیم نقشه‌ها کاهش می‌یابند.

یکی‌دیگر از فواید مدل‌سازی اطلاعات ساختمان این است که این فرآیند در یک محیط سه‌بعدی بصورت دقیق و با ابعاد و اندازه یکسان ترسیم می‌گردد و نقشه‌های سه‌بعدی به راحتی به نقشه‌های دوبعدی تبدیل می‌شوند. همچنین این فرآیند در زمینه متره و برآورد تجهیزات و مصالح با دقت زیاد، برآورد هزینه‌های اجرا پروژه و تهیه اسناد به  طراحان ساختمان کمک می‌نماید با این کار تمامی مشکلات و چالش‌های پروژه قبل ساخت بررسی و رفع می‌گردد.

برای آشنایی با بهترین روش برای یادگیری بیم در معماری این مقاله را بخوانید.

کاربرد بیم چیست؟

مدل‌سازی اطلاعات ساختمانی یا بیم، به همه‌ی صنعت‌ها امکان بهره‌مندی از فرآیند مدیریت ساختمان را می‌دهد. این روش باعث ایجاد تحول در مدیریت پروژه‌ها و ساختمان‌ها شده‌است. با استفاده از بیم، می‌توان برنامه زمانی مناسب و برآورد هزینه‌های بهتری را فراهم کرد.

Bim یا مدل‌سازی اطلاعات ساختمانی می‌تواند به پیشرفت روند ساخت‌وساز، کاهش خطاها و افزایش بازدهی پروژه‌ها کمک کند. کاربردهای مهم بیم در ساختمان را می‌توان به تجسم، برآورد هزینه، تعیین ترتیب ساخت،  تشخیص خطاها، مدیریت و…تقسیم‌بندی کرد.

این تکنولوژی علاوه بر حوزه‌های ساخت‌وساز، کاربردهای فراوان دیگری نیز دارد. بیم همه اطلاعات مهم ساختمان را که شامل مشخصات فنی و ظاهری، اسناد و اطلاعات مهم، فرایند مدیریت، نقشه‌ها و… را در بر می‌گیرد. مدل‌سازی اطلاعات ساختمان تصویری دیجیتالی با کیفیت بالا از ساختمان را ارائه می‌کند. از این ارایه دیجیتالی می‌توان برای پیش‌بینی نمای کلی ساختمان، برنامه‌ریزی ساخت‌وساز و تخمین هزینه‌ها استفاده کرد.

نرم افزار قدرتمند و محبوب مدیریت اطلاعات می‌تواند روند کار ساختمان را تغییر و بازدهی را افزایش دهد. بهبود ارتباطات یک پروژه همیشه یک هدف اصلی در ساخت‌وسازها  بوده‌است که این امر مهم با بیم عملی می‌شود. همچنین در این روش قابلیت پیش‌بینی مشکلات موجود در پروژه قبل از اجرا وجود دارد. به دلیل مزیت‌های بیم، این روش در سال‌های اخیر بسیار مورد استفاده قرار گرفته‌است.

سخن پایانی بن رو کالج

مدل‌سازی اطلاعات ساختمان (Building Information Modeling) یا به اختصار بیم (BIM)، تحولی عظیم در حوزه ساختمان ایجاد کرده‌است. هدف از بیم، مدیریت صحیح اطلاعات، کاهش هزینه‌ها و صرفه‌جویی در زمان است. در حوزه ساخت‌وساز، بیم به هماهنگی اطلاعات مربوط به طراحی، مراحل اجرا، هزینه‌ها و… کمک شایانی کرده‌است. به همین سبب، برای آشنایی و یادگیری مدل‌سازی اطلاعات ساختمان یا همان بیم، با بن رو کالج همراه باشید.